Osteopathie is voor mij het missende puzzelstukje tussen de diergeneeskunde, het management en de training van paarden. Vanuit de denkwijzes van de osteopathie kun je bijvoorbeeld verklaren waarom een paard wat buikpijn heeft ook last van de rug en hals zal krijgen, waarom een paard met een slecht passend zadel sneller blessures aan de voorbenen krijgt en waarom problemen niet altijd zitten waar je ze in eerste instantie ziet.
De principes van osteopathie
Één van de achterliggende principes van osteopathie is dat het lichaam niet op te delen valt in kleine stukjes – alles staat in verbinding en kan invloed uitoefenen op elkaar. Via de fasciale lijnen, de spieren, de gewrichten, de bloedvaten en de zenuwbanen, tussen twee structuren zijn doorgaans meerdere manieren van verbinding te vinden, zelfs als dat het achterbeen en het achterhoofd betreft. De tweede is dat alle structuren vrij behoren te bewegen naar hoe hun natuurlijke vorm of anatomie aangeeft dat ze moeten kunnen bewegen. Een ellebooggewricht of kogelgewricht kan bijvoorbeeld niet zijwaarts buigen door de vorm van de botten, maar moet wel binnen fysiologische marge vrij kunnen buigen en strekken. Dat betekent dat het normaal is dat een ouder paard iets minder totale beweging in de gewrichten krijgt, maar niet dat het een gewricht helemaal niet meer kan buigen. Blessures, oftewel wanneer er iets daadwerkelijk stuk gaat, ontstaan volgens de osteopathie pas wanneer zulke blokkades langdurig aanwezig zijn en het lichaam gaat compenseren. Hoe meer er vast zit, hoe minder compensatieruimte er is, hoe groter het effect op het functioneren en hoe groter de kans op schade. De derde is dat de orgaansystemen én de structuren die hen aansturen, dus bloedvaten en zenuwen, ook in verbinding staan en invloed uitoefenen op de gewrichten en spieren. Ook organen horen in bepaalde mate vrij te kunnen bewegen en glijden in de buik, ze hebben niet voor niks verschillende lagen vliezen en buikvocht om het glijden te vergemakkelijken. Zo is het ontstaan van verklevingen na een castratie of zware bevalling bijvoorbeeld een belangrijke oorzaak van rug- en bekkenklachten.
De behandeling
Zo wordt een osteopathie behandeling niet alleen een controle op hoe het lichaam functioneert, maar ook een soort speurtocht naar de onderliggende oorzaak, waar veel factoren in mee kunnen spelen. De behandeling is er vervolgens op gericht om zo veel mogelijk bewegingsvrijheid terug te brengen in het lichaam, zodat het daarna zichzelf weer makkelijker in balans kan brengen en houden. Daarvoor maak ik gebruik van verschillende technieken, zoals manipulaties en mobilisaties, maar ook fascia release, massage, het prikken van dunne naaldjes of het tapen van structuren. Het belangrijkste, en dat vind ik ook meteen het belangrijkste principe van osteopathie, is dat elk paard een individu is en dus ook als individu bekeken en behandeld wordt. Iedere behandeling is anders!
Preventie vs. cure
Het liefst wacht je niet met osteopathie tot er klachten ontstaan zijn, omdat de klachten pas zichtbaar worden als de compensatieruimte te klein wordt. Blokkades en beperkingen in beweging zijn dan al enige tijd aanwezig en hebben invloed op het hele bewegen en functioneren van het paard, voordat het paard echt pijn, stijfheid of andere klachten gaat merken. Uiteraard kan osteopathie wel goed ondersteunen bij herstel na blessures, maar nog mooier is als we deze blessures kunnen voorkomen.
